Sociale zekerheid voor vliegtuigpersoneel: niet altijd simpel

De personeelsleden van de Ierse vliegtuigmaatschappij Ryanair werden 45 minuten per dag tewerkgesteld op de luchthaven ‘Orio al Serio’ in de buurt van Bergamo, Italië. De rest van hun arbeidstijd brachten ze door op het vliegtuig. 

In normale omstandigheden bestaan er E101 formulieren die worden ingevuld door de werkgever. Ze zijn het bewijs dat er sociale zekerheidsbijdragen worden betaald en dat de werknemer dan verzekerd is voor ziekte, kinderbijslag, werkloosheid. 

In het geval van de meer dan 200 personeelsleden met basis in Bergamo, werden niet alle formulieren teruggevonden en was er geen bewijs dat ze verzekerd waren in Ierland. 

De Italiaanse rechter vroeg zich daarom af hoe die moest bepalen welke socialezekerheidswetgeving dan wel van toepassing was. 

Het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft deze vraag beantwoord. 

• Op basis van het filiaal of de vaste vertegenwoordiging: er was in de Italiaanse luchthaven een crew room waar de personeelsleden 45 minuten per dag werkten, wat kan gezien worden als een vaste vertegenwoordiging van de vliegmaatschappij; 

• Op basis van de woonplaats van het personeel: ze woonden allemaal in de buurt van de Italiaanse luchthaven; 

• Op basis van de plaats van tewerkstelling: indien een substantieel gedeelte van het werk in Italië wordt verricht, is de Italiaanse wetgeving van toepassing. 

De Italiaanse rechter kan op basis hiervan besluiten dat er effectief sociale bijdragen in Italië moeten worden betaald, zodat de personeelsleden correct verzekerd zijn.